Zoeken in deze blog

donderdag 29 maart 2012

De grafsteen van Spinoza


Baruch Spinoza werd op 24 november 1632 in Amsterdam geboren. Hij overleed in Den Haag op 21 februari 1677. Op 25 februari 1677 begeleidden zes karossen en een groot aantal aanzienlijken het stoffelijk overschot naar de Nieuwe Kerk aan het Spui waar het, niet ver van het graf van Jan de Witt, werd bijgezet. Het grafmonument ligt vlakbij de Nieuwe kerk in Den Haag.

Er zijn twee gedenkstenen van Spinoza te vinden: in 1927 werd de eerste gedenksteen op het graf van Spinoza gelegd en op 3 september 1956 de tweede gedenksteen. De eerste ligt op het graf en de tweede staat erboven.

De heer H.K.F. Douglas uit Rijswijk, kwam op het idee om een passender monument te maken dan een liggend monument. Het plan was dat het op 27 juli 1956 onthuld zou worden, omdat het dan 300 jaar na het uitvaardigen van de ban van Spinoza zou zijn, maar het werd wat later.‘Terra hic Benedicti de Spinoza in Ecclesia Nova olim sepulti ossa tegit’ hebben zijn vereerders tweehonderdvijftig jaar later in 1927 op de grafsteen achter de kerk laten beitelen: ‘Deze aarde dekt het gebeente van Baruch Spinoza, oudtijds in de Nieuwe Kerk begraven.’ Uitgesloten uit de Joodse gemeenschap in Amsterdam vanwege zijn rationalistische opstelling en zijn verdediging van het liberalisme, mocht hij niet begraven worden op de Joodse begraafplaats.

Dat tweede, staande monument, is van de beeldhouwer J.G. Wertheim. Het is voorzien van een in reliëf gemaakt portret van de filosoof. Het woord Caute is daaronder uitgebeiteld. Eigenlijk zou er 4000 gulden gedoneerd worden voor het graf, maar uiteindelijk kwam het er op neer dat Douglas bijna alles moest betalen. Men vroeg toestemming om een zwarte steen uit Galilea toe te voegen aan het monument in Den Haag. In de steen zou het Hebreeuwse woord Amcha - 'Jouw Volk', worden gegraveerd. De steen werd kosteloos naar Rotterdam verscheept aan boord van de SS Geffen. Bijna twee maanden later dan gepland, werd het monument onthuld.
Ongeveer 125 personen waren bij de onthulling van het monument aanwezig. Later ontstonden er nog wel een aantal problemen omdat Douglas niet alle belangrijke joodse en orthodoxe mensen uit de stad voor de onthulling van het monument had uitgenodigd.

Door: Anne-Linde

Geen opmerkingen:

Een reactie posten